Dostępna tęcza

Ostatnio rozmawiałem z przyjaciółką i nagle zeszliśmy na dziwne tematy, aż w końcu zaczęliśmy się zastanawiać, czy tęczowa flaga jest dostępna? A że dzisiaj ostatni dzień Miesiąca Dumy, stwierdziłem, że czemu by nie pochylić się nad tym eksperymentem myślowym?

Co to znaczy “dostępna”?

Żeby móc łatwo orzec, czy coś jest dostępne, potrzebujemy odpowiedniego kryterium. Na szczeście w zakresie dostępności takie kryteria – ogólnie uznane na praktycznie całym świecie – istnieją. Są to wytyczne WCAG. Do naszego przypadku (tęczowa flaga) najbardziej pasowałoby kryterium 1.4.11 Kontrast elementów nietekstowych. Wymaga ono, by grafika miała współczynnik kontrastu 3:1 względem sąsiednich kolorów. Dla naszej flagi sąsiednim kolorem jest tak naprawdę tło strony – przyjmijmy, że będzie ona prezentowana na najbardziej standardowym białym tle. Zatem wypadałoby, żeby każdy kolor tej flagi kontrastował z tym tłem.

Ale co jeśli nie będziemy traktowali flagi jako monolitu i uznamy, że poszczególne kolory przecież sąsiadują ze sobą i każdy z nich jest na tyle ważny, że powinny one także kontrastować między sobą? Wówczas każdy kolor musi mieć współczynnik kontrastu 3:1 względem zarówno tła, jak i kolorów, z którymi się styka (np. pomarańczowy będzie musiał kontrastować z białym tłem, ale także czerwonym i żółtym).

Policzmy zatem, jaki jest kontrast w tęczy!

Test dostępności

Zatem weźmy na tapet oryginalną flagę:

Plan jest taki, by zacząć od górnego koloru i sprawdzać przy pomocy narzędzia takiego jak contrast ratio. Na samej górze mamy czerwony (#750787). Jego kontrast względem białego tła strony wynosi 4.86:1. Jak na razie jest dobrze! Sprawdźmy zatem kontrast z kolejnym kolorem, pomarańczowym (#ff8c00) – 2.08:1. Tu już zdecydowanie gorzej… Takie testy przeprowadzić trzeba dla każdej kombinacji kolorów. Wyniki przedstawiam w tabeli poniżej:

Kolor	Kod koloru	Kontrast z białym tłem	Kontrast z poprzednim kolorem
Czerwony	#e40303	4.86	–
Pomarańczowy	#ff8c00	2.33	2.08
Żółty	#ffed00	1.2	1.92
Zielony	#008026	5.1	2.18
Niebieski	#004dff	5.99	1.17
Fioletowy	#750787	9.82	1.64

Jeśli z kontrastem w stosunku do białego tła nie jest tak źle, tak kolory nie kontrastują wystarczająco ze sobą. Pora zatem to zmienić!

Wprowadzamy zmiany

Spróbujmy zatem dobrać kolory tak, by wciąż należały do tej samej “rodziny”, ale kontrastowały odpowiednio zarówno z białym tłem, jak i najbliższymi kolorami w sąsiedztwie. Metoda będzie następująca: najpierw ustalamy kolor względem tła, a następnie poprawiamy pod kontrast z poprzednim kolorem. Jeśli nie da się uzyskać zadowalającego efektu tak, żeby kontrast był zadowalający zarówno względem tła, jak i poprzedniego koloru, kontrast względem tła ma wyższy priorytet. Z racji tego, że czerwony kolor jest pierwszy i ma równocześnie odpowiedni kontrast względem tła, zostaje bez zmian. Niemniej pomarańczowy trzeba poprawić, a potem zapewne żółty względem nowego pomarańczowego, itd. itp.

I… kurczę, serio próbowałem tak dobrać kolory, żeby zarówno kontrast z białym tłem, jak i poprzednim kolorem był odpowiedni, ale… okazało się, że zdecydowanie mnie to zadanie przerosło. Jak kolory pasowały do tła, to znów nie do siebie nawzajem. Dlatego ostatecznie stworzyłem dwie wersje – jedną kontrastującą z tłem, drugą – kontrastującą między sąsiadującymi kolorami na fladze.

Nowe kolory dobrane względem tła prezentują się następująco:

Kolor	Oryginalny kod koloru	Obecny kod koloru	Kontrast z białym tłem
Czerwony	#e40303	#e40303	4.86
Pomarańczowy	#ff8c00	#df5c00	3.7
Żółty	#ffed00	#9a9a00	3
Zielony	#008026	#008026	5.1
Niebieski	#004dff	#004dff	5.99
Fioletowy	#750787	#750787	9.82

W zasadzie tylko dwa kolory się zmieniły, bo reszta dobrze kontrastowała od samego początku.

Z kolei kolory przygotowane z myślą o kontraście między poszczególnymi kolorami na fladze wyglądają następująco:

Kolor	Oryginalny kod koloru	Obecny kod koloru	Kontrast z poprzednim kolorem
Czerwony	#e40303	#e40303	–
Pomarańczowy	#ff8c00	#ffc200	3
Żółty	#ffed00	#aa5600	3.2
Zielony	#008026	#00f026	3.33
Niebieski	#004dff	#004dff	3.84
Fioletowy	#750787	#320022	3.02

W tej wersji kontrast z tłem można załatwić przy pomocy sztuczki: flaga wyświetlona zostanie z 2-pikselową, czarną ramką. Dzięki temu kontrast będzie wymagany właśnie między tą ramką a tłem, a na szczęście czarny dobrze kontrastuje z bielą. Dlaczego sztuczka z ramką działa? Ponieważ wówczas tło strony sąsiaduje nie bezpośrednio z kolorami na fladze a właśnie z ramką. Oczywiście inną kwestią jest, czy ramka kontrastuje z kolorami na fladze… ale wówczas wracamy do punktu wyjścia, bo ramka musiałaby kontrastować zarówno z kolorami na fladze, jak i kolorem tła. Uznajmy, że skoro kontrastuje z tłem, to spełnia swoje zadanie. Nawet, jeśli będzie się zlewała z niektórymi kolorami na fladze, to powinna pokazywać zarys całej flagi (np. dolna część zleje się z fioletowym kolorem, ale już na górze ramka będzie się dobrze kontrastowała z żółtym i pomarańczowym).

Tutaj zmian było już zdecydowanie więcej, jedynie dwa kolory ostały się bez zmian.

Wnioski

Końcowe wyniki wyglądają zdecydowanie inaczej, niż się spodziewałem. Najdziwniejsze rzeczy zadziały się z żółtym, który wpadł w odcienie brązowego czy wręcz brudnozielonego. Podejrzewam, że to po części skutek uboczny mojego sposobu dobierania kolorów. Idąc od góry, żółty kontrastować musiał z pomarańczowym, który z kolei był odpowiednio dobierany pod czerwony. Tym sposobem liczba możliwości znacząco się skurczyła.

Natomiast inne kolory w dużej mierze dobrać się udało przy pomocy zmiany natężenia poszczególnych barw – a to jakiś ciemniejszy fiolet, a to jaśniejszy zielony… Prawdopodobnie o wiele lepsze rezultaty uzyskałbym w eksperymencie, gdybym używał składni HSL, która pozwala na bardzo łatwe manipulowanie nasyceniem i jasnością. Nie dość, że znacząco ułatwiłoby to pracę, to jeszcze pozwoliło dobrać lepiej kolory. No ale cóż, może za rok.

No i same flagi wyglądają… zdecydowanie gorzej, niż się spodziewałem. A w sumie szkoda – chyba jednak nie zacznę trendu na “dostępną tęczę”.